ALLERJİK RİNİT NEDİR?
Burun akıntısı, hapşırık ve burun kaşıntısıyla kendini gösteren allerjik rinit bir çok hastanın sıkınty çektiği bir hastalıktır.
Belirtiler haftanın birkaç günü, yılın belirli dönemleri ya da bazı ortamlarda ortaya çıkabilir. Yapılan çalışmalar toplumun %10'dan fazlasının alerjik rinite yatkın olduğunu ortaya koymaktadır. Tanı hastanın şikayetlerinin değerlendirilmesi, muayene ve testlerle konur. Genel olarak baktığımızda mevsimsel allerjik rinit ve yıl boyu süren allerjik rinit, mesleksel alerjik rinit olarak üç gruba ayrılmaktadır.
Mevsimsel alerjik rinit Konya’da dolayısıyla Türkiye’de ilkbahar aylarında polenlerin oluşmaya başladığı dönemlerde ortaya çıkar. Polenler bitkilerin erkek üreme organlarıdır ve rüzgarlarla yüzlerce kilometre uzaklara taşınabilmektedir bu sebeple o çevrede yetişmeyen fakat alerjimizin olduğu bir bitkinin poleni bizi etkileyebilmektedir. Hastada hapşırıklar, burun akıntıları, burun tıkanıklıkları, kaşıntılar, gözde yaşarma görülebilir. Bu belirtilerin hepsi bir hastada bulunabilir yada birkaçı görülebilir.
Yıl boyu süren alerjik rinitte ise mevsimsel alerjik rinitte görülen belirtiler yıl boyunca devam eder ve sorumlu etken maddeler genelde akarlardır. Akarlar gözle görülemeyecek kadar küçük ve genelde yünden imal malzemelerde barınırlar, dışkıları havada uçacak kadar hafiftirler. Özellikle ev süpürülürken bu maddeler toz torbasında tutulamadan havaya verilir ve solunumla kişi vücuduna girer bu noktadan sonra alerjik reaksiyonlar başlar. Hamam böcekleri, mantarlar, evcil hayvanlar da parennial rinitin diğer başka sebepleridir.
Mevsimsel allerjik rinit iş yerinde karşılaşılan maddelere karşı gelişen reaksiyonları içerir. Plastikler, yapıştırıcıların kokuları, boyalar, saç spreyleri bunlardan bir kaçıdır.
TEDAVİDE NELER YAPILMALI
Korunma:
Alerjiye neden olan yabancı maddeden korunma alerjik nezlenin temel tedavi yöntemidir. Ancak bu her zaman olanaklı olmayabilir. Özellikle maddenin belirlenemediği durumlarda ya da birden çok maddenin etken olduğu durumlarda sıkıntı artar.
Gıda alerjilerinde; söz konusu gıdayı diyetten çıkarmak
Polen alerjilerinde; polen mevsimini bilerek bahçe vb alanlardan uzak durmak, gece yatarken pencereleri kapatmak, arabalarda polen filtresi bulundurmak, sabah saatlerinde açık havaya çıkmamak
Ev tozu akarları alerjilerinde; ev ortamında nemi düşük tutmak, yatak nevresim, çarşafların 60°de yıkanması, halı, yolluk ve tüylü eşya-oyuncakların yatak odasında bulundurulmaması
İlaç:
Tedavide önemli bir yeri vardır. Bugün için en sık kullanılan ağızdan alınan antihistaminikler ve burna sıkılarak kullanılan kortizon içeren spreylerdir.
Aşı:
Aşı tedavisi hastanın bağışıklık sisteminin yabancı maddeye tepkisini normal seviyeye getirmeyi hedefler. Alerjiye neden olan madde düşük dozdan başlayarak artacak şekilde hastanın vücuduna verilir. Bu şekilde vücudun bu maddeyi tanıyarak alerjik reaksiyon göstermemesi amaçlanır. Başlangıçta haftada, sonra ayda bir olmak üzere 4-5 yıllık bir program uygulanır. Hastalar genelde bu tedaviye devam edememektedirler bu sebeple hastalara son seçenek olarak sunulur.
Allerjik Rinitte Cerrahi Tedavi
Allerjik rinitli hastalar burun tıkanıklığı, hapşırıklar, burun akıntılarından sıklıkla şikayet etmektedirler. Tüm tedavilere rağmen hastaların burun tıkanıklığı geçmiyorsa tıkanıklık cerrahi olarak tedavi edilebilir. Alerjik rinitli hastalarda burun tıkanıklığı genelde konka dediğimiz burun etlerinin kontrolsüz bir şekilde büyümesinden kaynaklanır. Ayrıca polipler ve sinüzit alerjik hastalarda daha sık görülmektedir. Öncelikle hasta rutin bir kbb muayenesinden geçirilir ve sorun tespit edilir. Medikal tedavi hikayesi sorgulanır, eğer hasta bir aylık düzgün bir tedaviden sonra burun tıkanıklığından kurtulamamış ise hastaya cerrahi tedavi önerilir. Burun etlerinin büyüme yeteneğini azaltmak için lazerli konka cerrahisi, gerekliyse septoplastiyle birlikte yapılabilir. Sinüzit var ise endoskopik sinüs cerrahisi uygulanabilir. Bu ameliyatları ayrıntılı bir şekilde sitede bulunan burun anabaşlığı altında bulabilirsiniz.